Maand: november 2022

Het begint bij een verhaal

Deze blogpost is deel 1 van 3 in de reeks Verhalen ontleed

De afgelopen dagen hier gereflecteerd en offline een aantal serieuze gesprekken gevoerd. Plus nog een aantal te gaan en midden in een cursus maar het wordt me langzaam duidelijk: wat mij altijd heeft aangesproken – in boeken, in blogs en in mijn studie Cultuurwetenschappen, die ik misschien mede daarom uiteindelijk koos – zijn simpelweg verhalen. Verhalen zijn voor mij essentieel, vandaar ook dat ik blog. Heb ik geen verhaal, dan raak vroeg of laat met mezelf in de knoop.

En soms gebeurde dat ook, dat ik in de knoop kwam te zitten. Maar uiteindelijk lukte het me altijd ergens een verhaal van te maken. De heldenreis van Joseph Campbell in een modern jasje. Als je zoals ik van verhalen houdt, kun je eigenlijk niet om die heldenreis heen en steeds meer zie ik hoe ik die ingezet heb, bewust en onbewust, hoe ik aangepast heb aan mijn eigen behoeftes. En ik speel met de gedachte om een kleine serie te beginnen over hoe je de heldenreis in kunt zetten om jezelf weer wat op te peppen.

Het hoeft namelijk niet heel ingewikkeld te zijn, want bijna alle westerse verhalen volgen dat stramien. En omdat het daardoor zo bekend is, voelt het heel natuurlijk aan om zo’n verhaal te vertellen. Als je erop let, ga je ook sporen van de heldenreis in je eigen leven zien. Je gaat ontdekken dat je niet alleen alleen tegenslagen te verwerken hebt gehad, maar ook inventieve overwinningen hebt geboekt. Dat je soms hulp uit onverwachte hoek hebt gekregen en dat de situatie vaak minder ellendig is dan je denkt.

Mijn verhaalkracht heeft samen met fantasie ondersteund door de Kipling-methode en een vleugje filosofie uit de klassieke oudheid (Stoa) ervoor gezorgd dat ik mijn trigger voor mijn bipolaire stoornis ontdekte en die vervolgens onder controle kon houden.

Dit is de proloog

Ik heb eigenlijk best zin om die elementen wat verder uit te diepen de komende tijd. Stay tuned. We beginnen morgen met het ontleden van de heldenreis. Dat zal wel een paar blogs kosten, maar ik hoop er minder tijd voor nodig te hebben dan indertijd voor mijn masterscriptie die deels over dit onderwerp ging.

Hebben we de heldenreis gezien, dan gaan we kijken hoe en waar we die in kunnen zetten, waarom dat handig is en hoe je dat aan kunt pakken. We kijken ook wat de Stoïcijnen ermee te maken hebben.

Doel van dit alles is om jou en mezelf te helpen met het vinden van empowerment-verhalen. – want daar ben ik nogal mee bezig in mijn cursus – om zo ons zelfvertrouwen op te kunnen krikken als dat nodig is.

~~~

Afbeelding: goodreads

#wot kwaliteit van leven

Kwaliteit van leven als #wot. Ik heb er natuurlijk wat over te zeggen, over kwaliteit van leven. Een spectaculaire verbetering van die kwaliteit van leven heeft mijn leven nogal veranderd. Jarenlang werd ik om de zo veel tijd geplaagd door een manie die ervoor zorgde dat ik studiejaren opnieuw moest doen, die later resulteerde in baanverlies. Het was altijd doffe ellende, wat er na een manie volgde. En tijdens de depressie waar het allemaal mee begon, was mijn kwaliteit van leven ook nogal laag.

En nu – na een ontdekking 2,5 jaar geleden – voel ik, weet ik dat het afgelopen is met mijn bipolaire stoornis en dat zorgt ervoor dat ik veel prettiger in het leven sta. Natuurlijk, ik gebruik nog steeds mijn medicatie, heb ik nog steeds gesprekken met een behandelaar, heb ik een signaleringsplan dat ik van buiten ken, en ik ben alert. En al die vier dingen zijn misschien/waarschijnlijk wel levenslang nodig, maar daar heb ik niet zo’n problemen mee. Met de ontdekking van de trigger van mijn manieën, bedacht ik namelijk ook een manier om die trigger onder controle te houden.

Het komt erop neer dat ik mijn reactie op die trigger helemaal veranderd heb. Ik ga er niet meer tegenin, maar realiseer me simpelweg dat een ergernis – want daar heb ik het over – mij op termijn, zeg zes tot acht weken, geen manie waard is. Want dat is waar ingaan op een externe ergernis bij mij toe kan leiden. Dat besef of die methode werkt voor mij zo krachtig dat ik het nauwelijks kan bevatten. Maar ik durf het steeds meer te geloven: dit werkt blijvend.

Werkt het voor mij? Dan kan een ander er ook baat bij hebben

En wat ik ook geloof is dat ik er misschien anderen mee kan helpen. Vandaar mijn boek. In eerste instantie vooral gericht op mensen met een bipolaire stoornis, maar ik denk dat er meer mensen baat bij kunnen hebben. Ik ontdekte door het boek Drive van olympisch kampioen op de 1.500 meter schaatsen van 2010 Mark Tuitert namelijk dat de techniek die ik mezelf aangeleerd heb, een belangrijke techniek van de Stoa, ofwel de Stoïcijnen, was. Zo’n 2000 jaar oud. Het was grappig om het tweede hoofdstuk uit zijn boek te lezen, want ik herkende zó veel van wat ik zelf doe in de omgang met mijn ergernissen in wat Tuitert beschreef. Dat betekent dat ik me waarschijnlijk toch nog maar wat meer in de Stoa ga verdiepen. Het boek van Tuitert bevatte tien technieken met oefeningen en misschien kan ik ook wel zoiets bedenken voor mijn eigen techniek.

Ik zou het namelijk erg mooi vinden als ik anderen op dezelfde manier kon helpen met het verhogen van de kwaliteit van hun leven als ik dat voor mezelf gedaan heb. Mensen met een psychische kwetsbaarheid. Het is een zoektocht naar het hoe en het wat want het waarom is mij wel duidelijk. Ik durf nu wel te stellen dat ik de kwaliteit van mijn leven dusdanig heb verhoogd en ik weet waar ik vandaan ben gekomen dat ik dat mensen die in een vergelijkbare situatie zitten, ook gun.

#WOT Word on Thursday: iedere donderdag een woord van Irene waarover je kunt bloggen

~~~

Afbeelding van Myriams-Fotos via Pixabay

Een dagelijkse ontdekkingstocht?

detective

Nou heb ik me vanmorgen laten ontvallen dat ik tot eind dit jaar elke dag wil bloggen. En nu wil ik het ook waarmaken. Te vaak voel ik me namelijk rot omdat ik iets niet heb gedaan. En daar hoort ook niet schrijven bij. Ik merk dat ik gewoon opknap als ik wel schrijf. Dat heb ik vorige week, toen ik niet blogde, weer kunnen merken. Het viel tegen. Ergens is er een drang om te schrijven, doe ik dat niet dan knaagt er iets.

Dus kan ik maar beter wél schrijven. Geen boek zoals twee jaar geleden en vorig jaar (hetzelfde boek praktisch volledig opnieuw geschreven) in het kader van Nanowrimo. Maar dat boek ligt nog steeds niet bij een uitgeverij. En daarnaast is het boek de aanleiding geweest om aan een nieuwe ontdekkingstocht te gaan beginnen doordat ik uit wil zoeken of de ggz en ik iets voor elkaar kunnen beteken. Dat kan in de vorm van ervaringsdeskundigheid zijn, maar gezien mijn eerdere ervaring bij een communicatiebureau en mijn achtergrond als blogger, is natuurlijk ook communicatie binnen de ggz een optie.

Met die zoektocht ben ik nu volop bezig. Daar volg ik de cursus Wijzer Werken Met Ervaring voor. Eigenlijk zou ik nu een bijeenkomst hebben, maar er is een inhaalmiddag en ik heb heb vrij omdat ik niks gemist heb. Maar het leek me goed om toch met de opleiding bezig te zijn. Vragen bedenken die ik wil stellen aan ervaringsdeskundigen want we mogen de komende tijd een beetje aan de praktijk proeven door een onderzoek te doen, een presentatie te geven en omdat er binnenkort een gastspreker aanschuift die werkzaam is als ervaringsdeskundige. Die wil ik natuurlijk het hemd van het lijf vragen.

Vandaar dat deze blogpost een stuk korter is dan die van gisteren over diagnoses en labels en het belang van luisteren. Wat mij betreft begint alles namelijk met luisteren en uitzoeken wat je als gesprekspartners samen nodig hebt en hoe je elkaar daarbij kunt helpen. Een label kan daarbij nuttig zijn, maar schiet alsjeblieft niet in de behandelmodus. Blijf luisteren en stel van daaruit vragen. Uit belangstelling, om de ander beter te begrepen, niet omdat het toevallig de volgende vraag is op de checklist bij een bepaalde diagnose is. Dat zeg ik nu al voor minimaal de derde keer in korte tijd, zo belangrijk vind ik het.

Nu me weer gauw verder verdiepen in de cursus. En van die cursus en de ontdekkingstocht die ermee te maken heeft, hoop ik dagelijks verslag te gaan doen. In ieder geval tot eind dit jaar. En hopelijk ook langer omdat er in het nieuwe jaar ook nog cursusdagen gepland staan. Hoe dan ook heb ik heel veel zin om vragen te bedenken en de antwoorden op die vragen te gaan vinden. Ik weet nog niet of ik alle vragen die ik heb, ga delen, laat staan mijn antwoorden daarop. Maar de belangrijkste vraag voor dit blok lijkt me toch wel de vraag te zijn: wat doet een ervaringsdeskundige? Ik ga waarschijnlijk op z’n minst verslag doen van hoe ik die vraag beantwoord en wat dat met mij doet.

~~~

Afbeelding van GraphicMama-team via Pixabay

Een diagnose kan niet zonder luisterend oor

Deze blogpost is deel 10 van 17 in de reeks Over 'Wijzer Werken Met Ervaring'

Ben ik gehandicapt of heb ik een handicap? Het maakt me weinig uit, ik weet dat ik zo veel meer ben dan mijn handicap. Toch realiseer ik me dat er meer aan de hand is. Ik was ooit blij dat manische depressiviteit een bipolaire stoornis ging heten. De depressiviteit is bij mij nooit manisch geweest en in mijn beleving gaat het vooral om twee polen. Toch ben ik me ervan bewust dat het woord stoornis in bipolaire stoornis voor problemen kan zorgen. Een stoornis kun je beschouwen als een afwijking van het normale. En dat vind ik bedenkelijk. Wie bepaalt immers wat normaal is? Jij? Ik? De dokter? (En welke dokter dan?) De maatschappij?

Het risico dat hier ontstaat, zit in het normatieve. Dat bipolaire voldoet niet aan de norm, dus heet het een bipolaire stoornis. En aan een stoornis moet je wat doen. Behandelen bijvoorbeeld. En daar is niks mis mee zo lang je altijd oog hebt voor de mens die toevallig de stoornis heeft die moet worden behandeld. En dat behandelen is op zich een goede zaak want zowel de patiënt als de mensen om hem of haar heen kunnen last hebben van die stoornis. Het is daarom heel verstandig om goed te kijken of er handreikingen te vinden zijn die leven met een bepaalde stoornis eenvoudiger maken.

De stoornis maakt het leven namelijk niet eenvoudiger. Dus is hulp meer dan welkom. Helaas heb ik in de praktijk meegemaakt dat het een stuk ingewikkelder is dan het moet zijn. En ik heb de indruk at dat in mijn geval – en ik wil hier verder niet generaliseren – niet helemaal goed gegaan is. Ik had het label ‘bipolaire stoornis’ en daar was ooit een nieuwe behandelmethode voor. En toen ik eind 2006 een manie kreeg, wilde mijn behandelaar – nadat ik met extra medicijnen begin 2007 weer was geland – mij gaan behandelen met die nieuwe methode. Rare gedachte natuurlijk, een behandelaar die wil behandelen. Maar blijf even bij me, ik kom zo bij mijn punt.

Er had meer moeten zijn dan het signaleringsplan

Die nieuwe methode was het signaleringsplan. De bedoeling daarvan is de je signalen in kaart brengt die erop kunnen wijzen dat er iets met je aan de hand is. Zo plotseling veel minder slapen maar toch fitter worden een beruchte aanwijzing dat er een manie aan kan komen. En ten overvloede en voor alle duidelijkheid: nu én begin 2007, wilde ik nooit meer een manie of depressie want is een doffe ellende. Dus ik was erop gebrand mezelf die ellende voortaan te besparen. Gelukkig hadden we na een reeks gesprekken een signaleringsplan.

Helaas bleek dat signaleringsplan totaal niet toereikend. Toen ik bezig was aan mijn boek heb ik het nogmaals doorgelezen. Het was een regelrechte ramp. Er was niets maar dan ook werkelijk niets wat te herleiden was tot de manie van een paar maanden voor ik met mijn behandelaar het signaleringsplan opstelde. Ik ben er zelf bij geweest, maar ik begreep er jarenlang niets van. Na de manie van 2012 heb ik weliswaar een paar herleidbare signalen toegevoegd maar ook dat baatte later niet.

Pas vorige maand werd me duidelijk wat er misging. Dat kwam door de cursus Wijzer Werken Met Ervaring. Daar kwam aan de orde dat het zo belangrijk is dat je gehoord voelt. En precies dat gevoel had ik nooit bij die behandelaar. Hij wilde vooral behandelen met dat signaleringsplan waar hij zo hoog over opgaf. (En een goed signaleringsplan is prachtig. Ik heb er 2,5 jaar geleden zelf eentje gemaakt, lees dat binnenkort maar in mijn boek.) Maar hij was zó druk bezig met dat plan, dat hij vooral vragen stelde en amper naar mijn antwoorden luisterde. Had hij maar wat meer geluisterd en minder vragen gesteld.

Toevallig ben ik goed in het vertellen van verhalen, daar komt af en toe iets zinnigs uit. Maar doordat hij mij nooit echt liet vertellen, voelde ik me niet gehoord en nam ik het signaleringsplan niet serieus. Terwijl het een mooie aanvulling is op de medicijnen waar ik wél in geloofde. Had de beste man maar meer oog voor mij gehad. Aandacht voor de ander is volgens mij de eerste stap (niet alleen binnen de ggz). Luister naar elkaar. Bekijk hoe je elkaar samen kunt helpen. Volgens mij kan dat nuttig zijn, los van labels of diagnoses. Een diagnose kan handreikingen bieden, maar vergeet nooit dat bij een diagnose een mens hoort.

En mijn ervaring met de ggz is dat dat behandelen begint bij luisteren, luisteren, dan nog eens luisteren. En daarna komt weer luisteren. Dat geldt voor behandelaars, cliënten en naasten. Luister naar elkaar, leer van elkaar, kijk wat nodig is, pas je aan elkaar aan. Het kunnen soms hele kleine dingen zijn. Misschien was ik in 2006 wel nooit manisch geworden als een bepaalde docente de moeite had genomen om haar reader op spelfouten te laten controleren. Ik ergerde me wekenlang gruwelijk aan al die spelfouten en ik kwam er 2,5 jaar geleden achter dat dát mijn trigger was. Het is maar een simpel voorbeeld van rekening houden met elkaar, maar het kan helpen je in elkaar te verdiepen én blijven verdiepen.

~~~

Afbeelding van Couleur via Pixabay

#wot werken

De laatste week of wat twijfel ik af en toe of het allemaal wel gaat werken voor mij. Ik word er een beetje moedeloos van. Ik heb er zelfs even geen zin in bloggen van gehad. Het onderwerp waar ik het de afgelopen jaren hier het vaakst over heb gehad, waar ik een boek over schreef – hoe ik omga met mijn bipolaire stoornis dus – is voor mij dusdanig belangrijk dat ik wil uitzoeken of en hoe ik er anderen mee kan helpen.

Natuurlijk kan ik mijn boek publiceren en dat ga ik wat mij betreft ook zeker doen, maar het is me duidelijk dat ik meer wil. Alleen: wat wil ik dan? Ja, ik schrijf graag, maar als ik echt wat wil, dan denk ik dat dat via een route binnen de ggz moet. En dat is een traject van enkele jaren. Maar gaat dat voor mij werken? Om een antwoord te vinden op die vraag ben ik aan de cursus Wijzer Werken Met Ervaring begonnen. En tot nu valt het zeker niet tegen.

Het verhaal blijkt, zoals ik eigenlijk al had verwacht, een belangrijke rol te spelen binnen ervaringsdeskundigheid. En dat is waar ik nu naar op zoek ben: een rol als ervaringsdeskundige. Het gaat om ervaringsverhalen, om stigma’s, om empowerment en om herstelverhalen. Tenminste, in theorie. De komende weken gaan we nader kennismaken met het vak ervaringsdeskundige zelf. Dan zal blijken wat het vak in de praktijk inhoudt. Daar wil ik in ieder geval nog een uitgebreider beeld van krijgen voor ik het gevoel heb dat werk als ervaringsdeskundige voor mij gaat werken.

Ik heb nu dus nog wat twijfel. En die twijfel maakte dat ik me wat moedeloos voelde. Gelukkig ken ik wel een remedie: bezig blijven. De komende tijd dus veel informatie opvragen over ervaringsdeskundigheid. Ook al weet ik dat de weg nog lang is. Misschien nog 2,5 jaar, hoewel ik al eerder lerend werkend aan de slag kan. En ik nu dus al de bonus heb dat ik weet dat verhalen een belangrijke rol spelen. Want bloggen blijf ik hoe dan ook doen. Ik merk nu alweer hoe het vooruitzicht op Publiceren te gaan klikken mij een dag lang oppept, al was het maar omdat ik vrijdag een hopelijk leerzame afspraak over ervaringsdeskundigheid heb, zodat ik in het weekend hopelijk al een beter beeld heb of dit vak voor mij gaat werken.

#WOT: Word On Thursday

~~~

Afbeelding van Alexa via Pixabay