De afgelopen dagen beschreef ik dat ik uitstelgedrag wil vermijden om ervoor te zorgen dat ik dingen die ik interessant, nuttig en plezierig vind, juist wel doe. Ik beschreef de strategie van het schrikbeeld om daarmee nutteloos ronddwalen op YouTube of voor de tv te voorkomen. Dat soort gedrag is op korte termijn heel verleidelijk, maar op lange termijn ga ik er altijd stevig van balen. Mijn schrikbeeld is daarvan een beeldende weergave die hopelijk het uitstelgedrag geneest. Tot nu toe gaat het nog niet zo slecht, maar een paar dagen zegt natuurlijk nog niet zo veel. Vandaar dat ik het minstens tot eind oktober in de gaten wil blijven houden.
Er zijn ook situaties waarin uitstelgedrag juist nuttig is. Daar wil het vandaag over hebben. Het bekende ‘Bezint eer gij begint’ is waarschijnlijk het bekendste voorbeeld van nuttig uitstelgedrag. Het kan handig om voor je ergens aan begint rustig na te denken over hoe je het wilt aanpakken. Wat mij betreft valt dit niet echt onder uitstelgedrag maar is het eerder het voorbereiden van het werk dat gedaan moet worden. Er is wel een valkuil: zorg dat je daadwerkelijk nadenkt over, onderzoek doet naar datgene waarmee je bezig bent/moet zijn. Anders is het gewoon uitstelgedrag. Als ik mezelf daarop betrap, weet ik dat zo snel mogelijk echt aan de slag moet; hetzij met nadenkende voorbereiden; hetzij met spijkers met koppen.
Een tweede nuttige vorm van uitstelgedrag is even pauzeren als je ergens niet uitkomt. Dan heb je al flinke tijd over nagedacht, aan gewerkt maar toch kom je er niet uit. Neem dan een pauze, ga heel wat anders doen en het kan zomaar zijn dat de oplossing je dan na een tijdje ineens te binnen schiet. Eerst heb je je zogeheten gefocuste brein aan het werk gezet. Dat is goed in het oplossen van allerlei problemen, maar soms heeft het gefocuste brein hulp nodig van het dwaalbrein. Dan ben je met heel iets anders bezig maar denkt je dwaalbrein na over het probleem van het gefocuste. Het grote verschil is dat het dwaalbrein veel associatiever nadenkt, minder de patronen volgt en vrijer met het probleem omgaat dan het gefocuste. Het geheim van de douche, zeg maar.
De derde situatie waarin uitstellen nuttig kan zijn heeft met vervelende (of slechte) gewoontes te maken. Je zit op de bank en je hebt ineens zin in een zak chips. Dan kun je natuurlijk meteen aan die neiging toegeven en daar de voorraadkast toelopen. Maar je kunt je bezoekje aan de voorraadkast ook even uitstellen. Het kan zomaar zijn dat daarmee de trek in chips ook verdwijnt. Dan is wachten dus gezonder. Een zelfde verhaal geldt voor je smartphone. Je kunt op ieder bliepje reageren om te kijken wat er nu weer aan de hand is. Zelf word ik daar soms zenuwachtig van en daarom heb mezelf de reflex richting broekzak afgeleerd. In mijn vrije tijd heb ik mijn telefoon vaak niet op zak. Ik vind het prettig om niet steeds te worden gestoord als ik ergens mee bezig ben. Wegleggen kan maar negeren lukt soms ook prima.
~~~