Vorige week schreef ik dat Biggles radio luisterde. Toen ik Biggles’ geheime opdracht voor het eerst las, vielen mij de beginwoorden meteen op: Nadat de veelzeggende woorden: ‘Van dit ogenblik af is Engeland in staat van oorlog met Duitsland’ door de radio hadden weerklonken, zette majoor James Bigglesworth, D.S.O., beter bekend als Biggles, het toestel af en keek zijn vrienden, de Honourable Algernon Lacey en ‘Rooie’ Hebblethwaite aan. Er speelde een merkwaardig lachje om zijn lippen.
Dat ‘Rooie’ heb ik nooit zo kunnen waarderen bij vertalers die Ginger als naam niet gewoon lieten staan. Maar goed, C. Verlinden-Bakx vertaalt het hier wel. Jammer, maar daar gaat het niet om. Het gaat erom dat ik voor me zag hoe Biggles en zijn vrienden naar de oorlogsverklaring luisterden en dat ik me afvroeg: zou het echt zo hebben geklonken? Hoe zou dat er in het Engels hebben gestaan? Jaren later las ik het in het Engels, Biggles in the Baltic. Daar stond:
As the momentous words ‘England is now, therefore, in a state of war with Germany’ came somberly over the radio, Major James Bigglesworth, D.S.O., better known as Biggles, switched off the device and turned to face his friends, the Honourable Algernon Lacey and ‘Ginger’ Hebblethwaite. There was a peculiar smile on his face.
Zou dat daadwerkelijk zo gezegd zijn op de radio? Zouden Britten dit net als Biggles te horen hebben gekregen? Voor de lezing van afgelopen zaterdag besloot ik het op the zoeken: ‘3 september 1939 declaration of war’
Of in je favoriete zoekmachine: ‘3 september 1939 declaration of war transcript’
Neville Chamberlain zei: ‘”This morning the British Ambassador in Berlin handed the German Government a final Note stating that, unless we heard from them by 11 o’clock that they were prepared at once to withdraw their troops from Poland, a state of war would exist between us.
I have to tell you now that no such undertaking has been received, and that consequently this country is at war with Germany.
Net iets anders dan wat Johns schreef, maar het idee blijft. En natuurlijk had Johns geen internet of YouTube om het snel even na te kijken. Dat was slechts één van de dingen die ik zaterdag vertelde over Biggles in the Baltic. De rest bewaar ik voor Biggles News Magazine.