Grote kans dat je antwoord ‘Howard Carter‘ is. Ontdekte hij niet in november 1922 het graf van Toetanchamon? Helemaal juist dus hij zal wel de bekendste Egyptoloog van de 20e eeuw zijn? Een plausibele aanname, maar had niet veel gescheeld of het was heel anders gelopen en ik ga hieronder uitleggen hoe dat dan zit.
In de biografie By Jove, Biggles! uit 1981 van Peter Berresford-Ellis en Piers Williams over Captain W.E. Johns staat te lezen dat het boek Mossyface in 1932 verscheen. Het was een verhaal met vier ingrediënten: het oude Egypte, luchtvaart, jacht op een oude schat en een liefdesgeschiedenis. Gezien de timing van eind 1932 werd wel aangenomen dat dit verhaal over Mossyface, Egyptoloog Augustus Graham en zijn dochter Mary mee wilde liften op de populariteit van Biggles en het oude Egypte.
Het klinkt aannemelijk
Toch is er een kleine kanttekening te plaatsen bij dit scenario. Dat doen Jennifer Schofield (zoals Piers Williams in 1993 echt blijkt te heten) en Peter Berresford-Ellis in heruitgaves van de hun biografie. Johns had tegen het einde van zijn leven een lijst opgesteld met boeken die hij had geschreven. Die lijst kenden zijn biografen in 1981. En Johns heeft het allemaal keurig opgeschreven. Maar er staat: Mossyface 1922. Johns zal zich wel hebben vergist. Dat moest 1932 zijn, denken zijn biografen. Tot in de jaren tachtig toch een exemplaar opduikt van Mossyface in een uitgave uit 1922. In de woorden van zijn biografen in de editie van 2003 (en vermoedelijk ook die van 1993). “Johns was dead right and we were dead wrong.”
Mossyface verscheen in september 1922 en dus bleek Johns niet alleen gelijk te hebben, Mossyface bleek ook zijn debuutroman te zijn. Of die wetenschap in de jaren tachtig in Biggles-kringen tot grote opschudding heeft geleid weet ik niet. Geloof het of niet, ik was in die tijd met hele andere dingen bezig. Wat in ieder geval duidelijk werd is dat Johns met Biggles in 1932 geen navolger was met het thema luchtvaart in romans maar in 1922 een voorloper.
Het is dat The Week Telegraph Novels no. 121 met daarin Mossyface van William Earle en nog een kort verhaal van een andere schrijver op een slechte kwaliteit papier gedrukt werd en deze uitgave daardoor meer dan zestig jaar in de vergetelheid raakte – behalve bij Johns zelf, maar die zal zich wel hebben vergist – maar soms vraag ik me wel eens af wat er van Biggles geworden was als de carrière van zijn schepper tien jaar eerder al een vliegende start had gemaakt.
~~~
Afbeelding: het grafmasker van Toetanchamon. Bron: Wikipedia.