Categorie: Taal

Of de wind nu uit een andere hoekt waait, ik heb geen idee, maar ik weet wel dat ik regelmatig de wind van voren krijg. Gelukkig dient er zich dan vrij snel een bocht aan zodat het leed te overzien is.

Dat geluk had niet iedereen de afgelopen dagen. Het ging veel carnavalsverenigingen bepaald niet voor de wind. Maar gelukkig sloeg men het advies van de meteorologen niet in de wind en kunnen we nu op verschillende plaatsen in Nederland naarstig uit gaan zoeken wanneer het halfpasen is.

Hoor, de wind waait door de bomen doet voor mij vaak stemmen verwaaien. De wind heeft er namelijk flink de wind onder bij mijn hoorapparaten. Ik ben hartstikke blij met die wonderen der techniek, begrijp me niet verkeerd, maar wind en hoorapparaten, het zijn geen vrienden. Als ik buiten met iemand aan het praten ben en het wil een beetje behoorlijk waaien, dan suizen mijn hoorapparaten zo dat een gesprek moeilijk te voeren is.

Je zou kunnen zeggen dat hoorapparaten met alle winden meewaaien maar dat zou niet helemaal fair zijn. Naar wat ik mij heb laten vertellen komt dat suizen van de wind vooral door het type oorstukjes dat ik heb. Het mijne vult bijna heel mijn oorschelp. Er zijn er ook die alleen de gehoorgang vullen. Die zouden minder windgevoelig zijn. Alleen zijn die oorstukjes door de zwaarte van mijn gehoorverlies voor mij niet geschikt.

Verder hoor ik prima met deze toestellen en als ik alleen ben vind ik het gesuis verder niet hinderlijk en het verschil tussen wel of geen hoorapparaten is hemelsbreed dus ik geef mijn toestellen zeker niet de wind van voren.

~~~~

#SG Iedere dinsdag geeft Carel een woord op, waar ieder die dat wil dan aan de hand van spreekwoorden en gezegdes over kan bloggen.

Meestal heb ik geen haast om een bepaalde blogpost te schrijven, al wil ik in verband met het spasme in mijn rechterarm niet later dan om 22:00 beginnen met typen voor de blogpost van die dag. De correctieronde mag nog wel na 22:00 maar ik moet daarvoor begonnen zijn met schrijven. Die regel zorgde ervoor dat ik de #WOT van vorige week oversloeg.

Schrijven van een blogpost – of schrijven van wat dan ook en een boel andere activiteiten – zorgt er namelijk voor dat ik spasme opbouw in mijn rechterarm. Hoewel botox daar goed voor werkt, lost dit het probleem niet helemaal op. Ik zit nu ook met een enigszins gespannen rechterarm. Zie de foto van vorig jaar. Als ik nog laat blog is die spanning nog niet helemaal weg als ik naar bed ga. En die spanning kan doorwerken in mijn hoofd. Gelukkig heb ik wel een oefening die ik kan doen om het ergste eruit te halen, maar daarover waarschijnlijk in een later blog meer.

Haast is ook iets wat voor spanning in mijn arm zorgt. Snel, snel of gauw, gauw iets doen werkt alleen maar tegen mee en meestal krijg ik het door mijn haast zeker niet sneller gedaan. Ik probeer dan ook op tijd te beginnen. Uiteraard lukt dit lang niet altijd en ben ik alsnog gedwongen me te haasten. Dan schiet mijn arm gelijk de hoogte in, nou ja, zeg maar tot op schouderhoogte. Als ik er echt last van heb, neem ik mijn rechterhand met links in de bidgreep en strek ik mijn rechterarm, soms recht naar voren, soms boven mijn hoofd. Dit zijn echter weer extra handelingen waardoor de met de haast beoogde tijdwinst weer verloren gaat.

Haastige spoed is zelden goed gaat voor mij dan ook zeker op. En haastige spoed zorgt niet alleen voor last van mijn arm, het maakt ook vertalingen rommeliger – gelukkig controleren we die uitentreuren. En voor haastige blogposts heb ik een pauze tussen schrijven en controleren ingelast. Dat zorgt er in ieder geval voor dat ik niet te gehaast op Publiceren klik.

~ ~ ~ ~

Iedere donderdag is er een WOT, een Word on Thursday, waar iedereen dan over kan bloggen.

Eerlijk gezegd had ik tot vandaag geen idee wat een valreep was, eigenlijk nu nog niet, maar ik weet wel dat in plaats van gisteravond laat op de valreep in het kader van #sg16 nog een blogpost te schrijven over valreep, ik dit nu pas doe.

Dat betekent wel dat ik vanavond twee blogposts mag schrijven. Net heb ik namelijk op de valreep de inleiding en de verantwoording van Metamorphosen van Ovidius gelezen, het boek waar ik in navolging van Hendrik-Jans Divina Commedia project iedere woensdag over ga bloggen.

Die valreep betekent volgens Onze Taal ‘op het laatste moment, net voordat het te laat is.’ En de valreep zelf was een touw waarmee men een schip kon verlaten. Een andere herkomst die op die pagina genoemd wordt, is ‘glaasje op de valreep.’

Mijn grote duim weet daarnaast nog te vermelden wat de Engelse vertaling van ‘op de valreep’ is en die vertaling heeft het zelfs geschopt tot een hele economische manier van denken. Echt waar, kijk maar.

Misschien is dat een troost voor je als je nog ooit wordt gekweld door de gedachte dat al dat werk dat je op de valreep doet, eigenlijk eerder had moeten gebeuren. Nee, juist niet, je voldoet helemaal aan de hedendaagse inzichten.

Zo, dadelijk verder met Metamorphosen.

~ ~ ~ ~

Valreep is het 4e woord in Carels #sg16

Om nu te zeggen dat deze opgave van Carel zwaar op mijn maag ligt, is rijkelijk overdreven. Ik heb namelijk net gegeten maar dat andere spreekwoord met maag erin ging niet op (het eten wel).

Nee, ik heb er gelukkig zelden last van dat mijn ogen groter zijn dan mijn maag. En de keren dat het eten zwaar op de maag ligt zijn nog zeldzamer. Toch ligt me regelmatig iets zwaar op de maag.

Dan heeft het alleen weinig met eten te maken maar met dingen waar ik mee bezig ben of aan werk. Iedere vertaling kent wel zo’n situaties. Vertaalproblematiek, mezelf overschatten en dan in de problemen komen met een deadline. Ik zou hele blogreeks vol kunnen schrijven over wat er allemaal mis is gegaan bij het vertalen.

Je zou kunnen zeggen dat een vertaler een sterke maag moet hebben. Niet letterlijk, al komen er soms gerechten voorbij die naar ik vermoed zwaar op de maag liggen.

Gelukkig kunnen we veel van die missers tijdig corrigeren en vallen andere niet op (hoop ik). Maar soms splitst zo’n schrijver je iets in de maag waarvan je echt geen idee hebt wat je ermee aan moet. Alle hoeken van internet en (papieren) woordenboeken worden naarstig doorzocht en ik kan me een geval herinneren waarin een receptenblog uitkomst bood. Ja, voor dat gerecht waar ik het net over had.

En als zo’n vertaling dan af is dan hopen we maar dat het eindresultaat de lezers niet te zwaar op de maag ligt.

Ja, die functietoets F5, die is toch altijd wel magisch. Al vanaf onze allereerste computer. Dat was een MSX2 – eerst een Philips NMS 8245, later een tot een NMS 8255 omgebouwde NMS 8250, voor de liefhebbers. Het mooie van die computers was dat ze niet standaard met DOS waren uitgerust maar met BASIC. In de meeste gevallen was er wel een menu in de autoexec.bas opgenomen, maar niet altijd.

En in dat geval kwam F5 om de hoek kijken. Toen heette het volgens mij nog niet “even F5-en” of “ff F5-en” maar om een programma op te zoeken of te openen had je het commando files en daarna load "programma.bas" gevolgd door… F5. Dan werd het programma – in verreweg de meeste gevallen een spelletje – opgestart.

Later ontdekte ik dat je in plaats van F5 ook kon volstaan met het commando load "programma.bas",r.

Inmiddels zijn we heel wat computers verder maar F5 blijft een veelgebruikte toets. Eerst omdat ik ook op mijn eerste PC met QBASIC ging stoeien – al bleef dat zeer beperkt toen ik ontdekte dat je QBASIC-code niet buiten dat programma kon draaien.

Later kwam internet en moesten er regelmatig pagina’s ververst worden. Dat was bijvoorbeeld het geval bij pagina’s van de International Biggles Association. Dat zijn (nog) gewoon HTML-pagina’s die ik via FTP en een code editor bewerkte. Om het resultaat in de browser te zien moest ik in de meeste gevallen eerst F5-en.

En ook nu maakt F5 nog vaak deel uit van mijn computerbestaan. Ik ben wat aan het experimenteren met HTML en JavaScript en dan wil ik toch zien of bepaalde wijzigingen het beoogde effect hebben. En dan is daar F5.

Maar pas van de laatste maanden kan ik me herinneren dat ik daarbij wel eens denk: “Even F5-en” Of korter: “Ff F5-en.”

~ ~ ~ ~

#WOT: Write On Thursday: iedere donderdag een woord om over te bloggen.

Van mijn dagindeling van vandaag lusten de honden nog geen brood. Ik begin hier om 23:23 aan mijn dagelijkse blog, al moet ik toegeven dat ik er al wel even over heb nagedacht. Ik heb er zelfs al over getwitterd met Carel, over een uitstapje naar het Engels. Carel vroeg of hij een paraplu nodig had.

Zo voorspelbaar ben ik hopelijk niet maar daarvoor nog even geduld. Bij alles wat me vandaag tegen zat – waaronder dus door lui op de bank te hangen laat met bloggen beginnen – vond ik gelukkig niet de hond in de pot. Ik vind honden prachtige beesten maar persoonlijk heb ik toch meer met katten. Ja, het regent buiten. We hebben thuis twee katten en behalve dat spreekwoord met de muis lijken ze goed bekend met een ander spreekwoord: vechten als kat en hond. Het zijn allebei lapjes en ze hebben dus allebei een pittig karakter en geven een invulling aan het zojuist genoemde spreekwoord die wij angstvallig proberen te vermijden.

De ene kat zit boven en in de hal, de ander in de serre. Keuken en huiskamer is afwisselend domein van beiden. Af en toe komen ze elkaar tegen en dan is het gekrijs niet van de lucht en vliegen de plukken in het rond. Is gelukkig nog maar één keer echt misgegaan. Minder ernstig is dat soms onder de deur door naar elkaar staan te blazen en grommen. Verder zijn het heel lieve beesten en we zouden ze niet kunnen missen.

Het uitstapje naar het Engels

Vechten als kat en roept bij mij associaties op met de Engelse taal. En dan kom ik bij Biggles die in het in de Eerste Wereldoorlog in zijn Camel regelmatig tegen een Duitse Fokker of Albatros opnam. Zo’n luchtgevecht heet in het Engels een dogfight. Vanwege alle mooie herinneringen dat mijn favoriete spreekwoord of gezegde met een hond erin.

Carel doet ons voortaan iedere dinsdag een woord aan de hand, dat is er aan de hand. Een woord dat in meerdere spreekwoorden en gezegdes voorkomt en waar iedereen dan mee aan de haal mag. Voor deze eerste week is dat woord ‘hand’.

Niets aan de hand, zou je zeggen. In mijn geval toch wel. Als kleuter had ik het over mijn linkerhand en mijn ‘andere hand’. Die deed namelijk nooit wat ik wilde. Dat komt doordat ik gedeeltelijk halfzijdig verlamd ben. Ik kan eigenlijk alleen mijn linkerhand goed gebruiken, terwijl ik van aanleg rechtshandig ben. Gelukkig draai ik voor veel dingen die je eigenlijk met twee handen moet doen mijn hand niet om. Je wordt handig, zeg maar. Toch is er zowel met links als met rechts iets aan de hand.

Terug in de tijd

Het Latijnse woord voor links is ‘sinister’. Precies, sinister of duister en aangezien Latijnse woorden gemiddeld minstens vijftien betekenissen hebben ongetwijfeld ook link. En wat is er linker dan link, juist, je linkerhand. En wat betekent recht? Inderdaad: juist, correct. En wat is er rechter dan recht? Je rechterhand. Rare jongens, die Romeinen. Nou, wij Nederlanders kunnen er ook wat van. Ik? Ik ben slechts de boodschapper en was mijn handen in onschuld.

Maar weet je voor wie ik mijn hand in het vuur zou steken? Wees gerust, hij is allang dood, dus geen gevaar voor lijf en leden. Voor Gaius Mucius Scaevola. De Romeinen hadden namelijk nog een ander woord voor links, ‘scaevola’, de bijnaam die deze Gaius Mucius kreeg. En in tegenstelling tot ‘sinister’ had ‘scaevola’ een heldhaftige betekenis. Scaevola had namelijk als blijk van verzet tegen het Etruskische leger en de bevelhebber daarvan zijn rechterhand in het vuur gestoken. Misschien is het volksetymologie maar ik vermoed dat daar de eerder genoemde uitdrukking vandaan komt.

De hand die hem resteerde – de linker – werd ook wel ‘scaevola’ genoemd. Vandaar Gaius Mucius Scaevola. Je kunt je voorstellen dat ik me tijdens de les waarin hij behandeld werd danig met hem verbonden voelde.

Tegen het schrijven van deze blogpost heb ik mij niet met hand en tand verzet, zo kan ik met de hand op het hart zweren.

@foto via Pixabay met CC0 verklarinG