Eergisteren zagen we hoe je volgens Charles Duhigg, auteur van The power of habit het beste een gewoonte aan kunt leren. Dan is het nu logischerwijs tijd om te kijken hoe je een gewoonte afleert.
De ingrediënten zijn hetzelfde want in de optiek van Duhigg bestaat het afleren van een gewoonte juist niet niet uit het afleren van een gewoonte maar uit het aanpassen van bestaande gewoonte. En daarmee creëer je dus een nieuwe gewoonte. Laten we even recapituleren want de bestanddelen van een gewoonte ook alweer waren:
Onderdelen van een gewoonte, ook van een slechte die je af wilt leren:
- Signaal: wat gaat er vooraf aan de (slechte) gewoonte?
- De beloning: wat levert de gewoonte op; welk gevoel is dat?
- De routine: de eigenlijke handeling van de gewoonte;
- Geloof: vertrouwen in jezelf en je nieuwe gewoonte; komt met tijd en maakt het aanwennen van een nieuwe of het afleren van een bestaande gewoonte over tijd succesvoller.
Hoe ziet dat er concreet uit?
Laten we daarvoor een voorbeeld pakken dat als appendix opgenomen is in The power of habit en dat tegen eenmalige registratie met je e-mailadres ook te downloaden is op de site van Charles Duhigg.
Het viel hem op een gegeven moment op dat hij rond half vier ’s middags ging snacken. Hij liep daarvoor iedere dag naar een barretje tegenover het kantoor van de krant waar hij werkt. Bestelde daar iets lekkers en liep terug naar kantoor.
Dat was de situatie en hij wilde af van het snacken. Hoe doe je dat?
Er is dus weer een signaal en de vijf vragen van eergisteren zijn ook hier relevant: hoe laat is het; waar ben je; wie is er bij je; wat heb je net gedaan en hoe voel je je? Het antwoord op één van die vragen bevat het signaal.
Stap twee is weer de beloning: je moet je afvragen welk verlangen je denkt dat jouw gewoonte vervult en die theorie moet je vervolgens testen. In het voorbeeld van hierboven zou je een koekje kunnen vervangen door koffie. Is het verlangen dan weg? In het geval van Duhigg niet. Het leerde hem in ieder geval dat hij niet hongerig was. Dus hij probeerde wat anders: alleen maar wandelen? Hielp niet. Een praatje met een collega? Dat was hem. De neiging tot snacken was verdwenen.
Dat werd dus de nieuwe routine: een praatje met een collega in plaats van iets lekkers bij het barretje aan de overkant. Nu signaal, routine en beloning nog samenvoegen en je hebt een plan. Daar kun je op de site van Duhigg een mooi stroomschema van vinden.
Klinkt simpel, is het niet.
Duhigg is de eerste om toe te geven dat dit niet altijd meteen werkt. Het kan flink experimenteren zijn om het patroon te vinden; en het kost daarna simpelweg tijd en herhaling voor de gewoonte ingesleten is. Oude gewoontes kunnen soms best hardnekkig zijn.
Maar laat ik afsluiten met credits voor Duhigg en zijn boek. De verhalen die hij vertelt laten zien hoe gewoontes op vele gebieden is ons leven en dat van anderen een veel belangrijkere rol spelen dan we misschien denken. Juist omdat we ons van gewoontes niet bewust zijn. En de vele schema’s in het boek maken ook meer dan duidelijk hoe je zelf een nieuwe gewoonte aanleert, of juist afleert. Het boek is daarom niet alleen informatief, maar ook praktisch.
Achtergrond
In 2015 deed ik mee met een blogreeks van Peter Pellenaars over Zen Habits – Mastering the art of change. En ik schreef eind dat jaar een vervolgreeks over hetzelfde boek. Gewoontes bleken de afgelopen jaren nogal een invloed op mij te hebben gehad. Daarom nu een hernieuwd onderzoek met daarbij ook de boeken The power of habit van Charles Duhigg en Good habits, bad habits van Wendy Wood.
~~~