Categorie: Boeken

Na het artikel hoe je van je van de gewoonte af kunt komen om zo vaak naar je telefoonscherm te kijken van gisteren, is deze serie eigenlijk wel beëindigd. Ik heb eruit gehaald waarnaar ik op zoek was, namelijk een verklaring waarom het aanleren van gewoontes me te toch moeizamer afgaat dan in de boeken beschreven staat. Het heeft iets met stress te maken en ik ben ermee aan de slag. En het gaat nu voor korte periodes al een stuk beter. Nu nog voor slechte gewoontes, maar het einde van deze serie lijkt me een mooie gelegenheid om weer eens een poging te wagen een aantal slechte gewoontes af te leren. Eén voor één dan.

Verder heb ik net nog een kleine aanpassing gemaakt in het deel dat ging over het boek van Duhigg. Een gewoonte bestaat volgens hem uit de volgende vier onderdelen (cue, routine, reward en belief). Oftewel aansporing, routine, beloning en geloof. Alleen die vertaling van cue als cansporing zat me nog niet helemaal lekker. Ik had al eens gedacht aan signaal en toen ik gisteren via de Online bibliotheek zag dat vertaalster Patty Adelaar dat in Macht der gewoonte ook had gebruikt, heb ik dat in deze serie ook aangepast.

De afgelopen week heb ik Zen habits – mastering the art of change van Leo Babauta waar het voor mij bijna 5,5 jaar geleden mee begon (zie Achtergrond hieronder. Dat was aanleiding tot nieuwe blogposts. Weliswaar hebben Peter en ik het boek samen niet volledig behandeld, maar ik heb het idee dat dat wel afdoende aan de orde is gekomen in deze serie. Het ging bijvoorbeeld over stress.

Tot slot heb ik natuurlijk nog lang niet alles gelezen wat er over gewoontevorming te lezen valt. Zo kon ik natuurlijk de afgelopen maanden niet om Atomic habits van James Clear heen. Maar ik had eigenlijk al gevonden wat ik zocht, dus ik heb het boek niet gelezen. Wel kan ik voor geïnteresseerden verwijzen naar deze Engelstalige samenvatting van het boek door Arthur Worsley van The Art of Living. Hij is nogal enthousiast.

Inmiddels ben ik ook begonnen aan het project waar ik deze maand mijn kennis van het aanleren van gewoontes bij kan gebruiken: het schrijven van mijn #NaNoWriMo boek. Al wordt dat dan geen roman maar een zelfhulpboek. Morgen meer daarover.

Achtergrond

In 2015 deed ik mee met een blogreeks van Peter Pellenaars over Zen Habits – Mastering the art of change. En ik schreef eind dat jaar een vervolgreeks over hetzelfde boek. Gewoontes bleken de afgelopen jaren nogal een invloed op mij te hebben gehad. Daarom nu een hernieuwd onderzoek met daarbij ook de boeken The power of habit van Charles Duhigg en Good habits, bad habits van Wendy Wood.

~~~

Afbeelding van My pictures are CC0. When doing composings: via Pixabay

Het voordeel van zowel The power of habit van Charles Duhigg als van Good habits, bad habits van Wendy Wood is dat beide boeken eindigen met een positieve noot. Het hoeft helemaal niet moeilijk te zijn om een slechte gewoonte af te leren. Dat in tegenstelling tot Zen habits – mastering the art of change waarin Leo Babauta vooral bezweert niet te beginnen met het afleren van een slechte gewoonte. Hij gaat daarin zelfs zo ver dat hij aangekomen bij het hoofdstuk over slechte gewoontes afleren nog zegt dat je het toepassen van wat hij in dat hoofdstuk schrijft nog maar even moet wachten.

Duhigg en Wood doen allebei minder moeilijk en hun appendices laten het er doodeenvoudig uitzien, dat afleren van een slechte gewoonte. Laten we kijken hoe dat volgens Wood bij het afleren zo vaak op je telefoon te kijken.

In vijf stappen van je slechte gewoonte af*

1. Word je bewust van je slechte gewoonte anders kun je er simpelweg niet aan werken. Vergeet niet dat je je van veel gewoontes niet of nauwelijks bewust bent omdat je ze op de automatische piloot uitvoert.
2. Controleer de omgevingssignalen: laat je telefoon liggen als je het huis uitgaat, (iets meer dan) twintig jaar geleden was het nog heel gewoon om zonder telefoon van huis te gaan; verwijder notificaties.
3. Maak de gewoonte moeilijker: stop je telefoon achter een dichte rits, verwijder apps.
4. Stapel er een goede gewoonte bovenop. Iedere keer dat je je telefoon checkt, bel je een bekende.
5. Maak andere acties gemakkelijker. Zorg voor een beter alternatief. Tijd doden: lees een boek.

Pas je deze vijf stappen consistent toe, dan geef je herhaling een kans en kan een alternatief voor/ombuiging van de slechte gewoonte automatisch gedrag worden.

*De vijf stappen zijn door mij geconstrueerd; ze staan wel in de appendix maar worden door Wood niet gepresenteerd als in vijf stappen van je slechte gewoonte af.

Achtergrond

In 2015 deed ik mee met een blogreeks van Peter Pellenaars over Zen Habits – Mastering the art of change. En ik schreef eind dat jaar een vervolgreeks over hetzelfde boek. Gewoontes bleken de afgelopen jaren nogal een invloed op mij te hebben gehad. Daarom nu een hernieuwd onderzoek met daarbij ook de boeken The power of habit van Charles Duhigg en Good habits, bad habits van Wendy Wood.

~~~

Afbeelding van Gerd Altmann via Pixabay

---

2 gedachtes over “Een slechte gewoonte afleren volgens Wendy Wood”

Peter Pellenaars 3 maanden geleden

Bij de telefoon was het bij mij voornamelijk het gedachteloos veel tijd verliezen aan het scrollen door bijvoorbeeld twitterfeeds. Ik heb dus ook zoals jij aangeeft de notificaties uitgezet en de apps moeilijk toegankelijker gemaakt door ze niet langer op mijn beginscherm te plaatsen. Wat ook werkt is de app volledig van telefoon te halen en alleen op je laptop of pc te gebruiken.
Maar ik vind het wel handig om mijn mobiel altijd bij me te hebben (om bereikbaar te zijn of foto’s te maken). Dus heb ik ervoor gezorgd altijd wat te lezen op mijn mobiel te zetten (bijv links naar artikelen in de leeslijst van de browser) want een boek heb ik niet altijd bij de hand. Het moeilijke bij het afleren van slechte gewoontes is volgens mij ook dat je het niet altijd ervaart als slecht. Ze geven vaak een positief gevoel op het moment zelf. Pas later besef je de negatieve effecten. Dus je moet sterker in je schoenen staan om ze te willen afleren.

Paul van der Werf als reactie op Peter Pellenaars 3 maanden geleden

Da’s een goede tip, van die leeslijst. Daar gebruik ik Feedly voor. Thuis leg ik mijn telefoon vaak weg en als ik er helemaal geen last van wil hebben, dan zet ik hem ook nog eens op stil.

Van de drie boeken die ik tot nu toe over gewoontes heb gelezen (Zen habits – Mastering the art of change van Leo Babauta, The power of habit van Charles Duhigg en Good habits, bad habits van Wendy Wood) lijkt het boek van Babauta het meest toegankelijk omdat het je dagelijkse doe-opdrachten geeft en als je op die manier met het boek meedoet (of met de posts erover van Peter Pellenaars) creëer je door het dagelijkse lezen op zich al een gewoonte. En je weet elke dag wat je te doen staat, je moet ergens aan denken voor, tijdens of na het uitvoeren van je gewoonte. Je wordt bij de hand genomen en dat werkt prima.

Toch was ik ook benieuwd naar beide andere boeken en ze stelden me zeker niet teleur. Ze geven meer achtergronden, geven duidelijker aan waarop ze gebaseerd zijn. Babauta heeft het erover dat alles in zijn boek gestolen is, maar doet verder niet aan bronvermelding. Dat doen Wood en Duhigg wel en daardoor is het gemakkelijk om iets na te zoeken of te zien waar het vandaan komt. Het boek van Babauta lijkt gebaseerd te zijn op zijn eigen ervaringen en die van zijn cliënten; Wood en Duhigg hebben achter in hun boeken een duidelijk notenapparaat en geven ook in de lopende tekst steeds duidelijk aan op welke praktijksituatie of studie datgene wat ze op dat moment beweren, is gebaseerd. Dat vind ik een duidelijke pre van Duhigg en Wood. Beide boeken nemen je minder bij de hand dan Babauta dat doet, maar het is zeker niet heel moeilijk om te achterhalen hoe je een gewoonte aan- of afleert. In The power of habit staan veel schema’s die je de weg wijzen. Die schema’s ontbreken in het boek van Wood. Beide boeken sluiten echter af met een praktische epiloog waarin ze hun theorie toepassen op het afleren van (slechte) gewoontes. Morgen komt dat van Good habits, bad habits aan de orde. Hieronder eerst een samenvatting van hoe je volgens Wood een nieuwe gewoonte aanleert.

Een nieuwe gewoonte aanleren volgens Good habits, bad habits van Wendy Wood

Een gewoonte bevat volgens Wood drie onderdelen:

1. Context: wil je een gewoonte aanleren dan is het handig om voor stabiele contexten te zorgen. Denk aan een vast tijdstip, meteen als je thuiskomt na, of klaar bent met je werk. Of koppel het aan een al bestaande vaste gewoonte (ruim veertig procent van je dagelijkse bezigheden bestaan uit gewoontes). Maar je kunt ook denken een rustige ruimte waar je minder last hebt van afleiding.
2. Herhaling. Uiteindelijk wordt iets pas een gewoonte als je het vaker doet. Je kunt herhaling makkelijker maken door bijvoorbeeld reminders (fysiek of digitaal) te gebruiken. Wandelschoenen bij de voordeur. Denk ook aan klein beginnen en langzaam uitbouwen. Bij hardlopen moet je bijvoorbeeld conditie opbouwen. Je kunt ook factoren in kaart brengen die je tegenhouden en proberen daar een oplossing voor te vinden. Stress kan een hele vervelende zijn, zagen we gisteren. Uiteraard kun je ook de factoren die je nieuw gewenste gedrag aanmoedigen in kaart brengen. Wat maakt het jou makkelijk om de gewoonte vaker te doen? Een brainstorm en deze vervolgens toepassen kan helpen.
3. Beloning. Uiteraard kun je jezelf na het uitvoeren van je nieuwe gewoonte ergens op trakteren (of elke succesvolle week/maand) maar vergeet niet dat je pas echt slaagt als je nieuwe gewoonte zelf de beloning wordt. Dan krijg je je dopamineshot eerder en is het meer gekoppeld aan je gewoonte en ga je steeds meer naar je nieuwe gewoonte verlangen. En dat is dan weer de motor om het vol te houden. Uiteindelijk wordt de dopamine steeds kleiner maar een gewoonte kan volgens Wendy Wood prima drijven op beloningen uit het verleden.

Pas je deze drie elementen consistent toe en blijf je dat volhouden dan heb je goede kans dat je nieuwe gewoonte in slijt. Het is echter niet te zeggen na hoeveel dagen dat het geval zal zijn. Er zijn diverse studies met verschillende gewoontes die andere getallen opleveren. Zelf vond ik een onderzoek naar het doneren van bloed wel mooi. Het bleek dat na ongeveer veertig keer doneren, je er zeker van kon zijn dat donoren bleven komen. Dit onderzoek toont meteen aan dat je een gewoonte niet elke dag hoeft uit te voeren om er een gewoonte van te kunnen maken. En zelfs een dagelijkse gewoonte kun je tijdelijk onderbreken en daarna weer makkelijk oppakken, zoals ik zelf ook merkte met mijn Anki-gewoonte.

Achtergrond

In 2015 deed ik mee met een blogreeks van Peter Pellenaars over Zen Habits – Mastering the art of change. En ik schreef eind dat jaar een vervolgreeks over hetzelfde boek. Gewoontes bleken de afgelopen jaren nogal een invloed op mij te hebben gehad. Daarom nu een hernieuwd onderzoek met daarbij ook de boeken The power of habit van Charles Duhigg en Good habits, bad habits van Wendy Wood.

~~~

Afbeelding van Valiphotos via Pixabay

In het derde deel van haar boek Good habits, bad habits staat Wendy Wood stil bij bijzondere gevallen van gewoontes, goed of slecht. Ik wil daar hier nog even kort op ingaan omdat het gewoontes veranderen makkelijker kan maken als je hier rekening mee houdt. Al zal dat niet in alle gevallen mogelijk zijn.

Een eerste punt dat ze aansnijdt is dat onderbrekingen kunnen leiden tot nieuwe gewoontes. Ze haalt het voorbeeld aan van een staking van de Londense Underground. Omdat het geen algehele staking was, kozen veel reizigers toch voor de Underground. Echter, doordat op sommige lijnen werd gestaakt, moesten ze soms afwijken van hun normale route. Wat bleek, niet iedereen was later op het werk. Sommige mensen kozen door de staking voor een snellere route dan ze normaal deden. Over vast gesleten patronen gesproken.

Een tweede mooie punt van gewoontes maar wel eentje waarmee je erg moet uitkijken, is dat gewoontes actief blijven onder stress terwijl bewuste beslissingen vanuit de prefrontale cortex deels wegvallen. Je moet hier echter wel opletten want dit geldt zowel voor goede als slechte gewoontes. Onder spanning val je terug op automatismen, of dat nou wandelen, de krant lezen (een voorbeeld dat in het boek werd gegeven in een stressvolle tentamenperiode waarin van studeren juist minder terecht kwam dan de studenten van plan waren), nagelbijten of roken is.

Iets waar je bij gewoontes mee moet uitkijken is dat je er verslaafd aan kan raken. Een gewoonte is prachtig, maar een verslaving stukken minder. Het is wel een risico waar niet altijd bij wordt stilgestaan maar waar industrieën handig op inspringen. Zoals in het gisteren aangehaalde voorbeeld van gokken. Gelukkig blijkt dat de drie honken ook hier in je voordeel kunnen. Zo kwamen veel Vietnam-soldaten in aanraking met drugs en vreesde men een legioen nieuwe verslaafden te hebben gekweekt. Er werd een studie opgezet om dit drugsgebruik in kaart te brengen. Eenmaal terug in de VS bleek slechts een klein deel van de militairen hun verslaving voort te zetten. Kennelijk was verandering van context – oorlogsituatie vs vreedzame thuissituatie – voldoende om een einde te maken aan het drugsgebruik.

Wood vervolgt met een heel mooi punt van (goede) gewoontes dat ik uit eigen ervaring alleen maar kan onderschrijven namelijk dat je door een gewoonte steeds meer gaat genieten van de betreffende activiteit. Steeds meer plezier. Dit is niet alleen leuk als het al een gewoonte is, maar helpt volgens Wood ook bij het aanleren van gewoontes. Doordat je er plezier aan beleeft, ben je eerder geneigd om het steeds vaker te doen. Kleine kinderen kunnen volgens haar op die manier groentes leren waarderen en zelf vind ik het bij het aanleren van nieuwe gewoontes altijd motiverend dat ik weet dat ik het steeds leuker ga vinden.

Een laatste punt dat Wendy Wood nog noemt is dat context misschien groter is dan je denkt. In de VS wordt in rurale gebieden meer gewandeld dan in steden. En een verhuizing kan helpen. En we zijn meer gaan eten sinds de jaren zeventig, simpelweg omdat de borden en de porties groter worden. We eten nog steeds ons bord leeg en krijgen daardoor meer calorieën binnen dan pakweg vijftig jaar geleden. Een kleiner bord kan dus helpen bij afvallen. Soms gaat het ook om beschikbaarheid: autogordels zijn doordat ze beschikbaar en verplicht waren gaan zorgen dat er minder verkeersdoden komen. Een ander voorbeeld: slimme meters kunnen voor minder energieverbruik zorgen omdat mensen er op een makkelijkere manier een sport van kunnen maken om minder te verbruiken.

Dat was in drie delen een korte samenvatting van Good habits, bad habits van Wendy Wood. Ik ga nog beschrijven wat op basis van haar boek de ideale manier is om een goede gewoonte aan te leren of juist een slechte af te leren.

Achtergrond

In 2015 deed ik mee met een blogreeks van Peter Pellenaars over Zen Habits – Mastering the art of change. En ik schreef eind dat jaar een vervolgreeks over hetzelfde boek. Gewoontes bleken de afgelopen jaren nogal een invloed op mij te hebben gehad. Daarom nu een hernieuwd onderzoek met daarbij ook de boeken The power of habit van Charles Duhigg en Good habits, bad habits van Wendy Wood.

~~~

Afbeelding van Mircea Ploscar via Pixabay